Ervaringen over afscheidsceremonies

Wij kijken terug op een zeer dierbare week met elkaar samen, met als hoogtepunt de ceremonie gisteren. Jij hebt ons echt geholpen hier inhoud, een vorm van bezinning en bewustwording én structuur aan te geven. Ontzettend veel dank dat je dit voor ons, op zo korte termijn, wilde doen. Wij hebben jouw woorden zeer gewaardeerd, die geven ons op dit moment veel rust en dankbaarheid.

We hebben heel veel positieve reacties gekregen van mensen die het afscheid zo passend bij onze moeder vonden. Dat heeft mij goed gedaan. Jouw inbreng heeft ons de ruimte gegeven om dit voor elkaar te krijgen. Dat waardeer ik enorm, je was het rustpunt in de chaos. Nogmaals hartelijk dank hiervoor.

Lieve Annegien, ik wil je graag bedanken voor het zeer bijzondere afscheid van X. Je had het vlekkeloos georganiseerd en het was buitengewoon mooi , zeer persoonlijk  en harmonieus samengesteld. De sfeer was sober en ontspannen. Een kunststuk! Ik weet zeker dat X het prachtig heeft gevonden. Ik ook. Dank je zeer.

Lieve Annegien, afgelopen zomer hadden we veel contact. Altijd stond je voor me klaar als ik je belde. Vaak ook vroeg je mij hoe het ging met mij en X. Met hem voerde je tot tweemaal toe een gesprek, ook over zijn gevoelens. Dat verbaasde me, want hij praat niet zo gemakkelijk over zijn gevoelens. Maar ook hij was, net als ik, blij met jouw betrokkenheid, meeleven en begrip.
Geheel in zijn geest heb je ons begeleid bij zijn afscheid en de afscheidsceremonie geleid. De kinderen en ik zijn blij en dankbaar voor alle hulp en steun die jij ons bood.
Heel veel liefs.

Toen onze vader/schoonvader was overleden zaten we met een dilemma. In 2015 had hij met zijn vrouw de hele dienst (best zwaar kerkelijk) met alles eromheen omschreven. Dat was fijn; echter nu – acht jaar later – herkenden we hem hier niet meer in: in de kerk kwam hij niet meer en volgens hem hoefde de dominee ook de begrafenis niet te leiden. Gelukkig kende onze begrafenisondernemer iemand die hier wel raad mee wist. Dezelfde middag nog kwam Annegien Ochtman-de Boer langs. Zij hoorde ons aan en las de uitgeschreven dienst. Ze heeft ons inzicht gegeven in hoe het óók zou kunnen, zonder afbreuk te doen aan onze ervaring met vader/schoonvader en de uitgeschreven kerkelijke dienst. Het gevolg was een fijne dienst die zij volledig leidde en die aan beide verwachtingen voldeed. Nogmaals dank Annegien!

Onze 94-jarige moeder was erg ziek en voelde aan dat ze nu echt het laatste stukje bewandelde. Mama was opgegroeid in de Rooms-katholieke traditie. Strikt kerkelijk was ze allang niet meer, maar de symbolieken en de achterliggende gedachten – die spraken haar nog altijd sterk aan. Ze vroeg om een ijkpunt, een soort ‘heilig oliesel’, maar dan anders. Persoonlijker.

Mama was omringd door haar kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen, toen Annegien haar raakte met haar zorgvuldig gekozen, en ja, inderdaad persoonlijke, woorden. Vervolgens zegende Annegien haar met water – symbool van het begin en nu van het mogelijke einde. Wie wilde zei het Onze Vader mee en we sloten af met woorden van zegen.

Het maakte diepe indruk. Niet alleen op mama, maar op iedereen die om haar heen stond. Het maakte de weg naar het einde mooier. Aanvaardbaar. Vanzelfsprekend bijna. En het gaf rust. Mama stierf een paar dagen later. Op het definitieve afscheid was Annegien er ook. In een volkomen andere setting, maar weer diepgaand, persoonlijk, warm en waardevol. Ik zou het iedereen gunnen. Dank.

De doordachte, heldere en zorgzame wijze waarop jij in de gedenkdienst voor mamma onze herinneringen aan en liefde voor haar hebt verwoord heeft ons diep getroffen, en heeft het voor ons allen mogelijk gemaakt op waardige en liefdevolle wijze van onze dierbare moeder afscheid te nemen. Ik waardeer het zo bijzonder dat je er voor ons was, zoals je er al zovele jaren voor ons allen geweest bent. Zoals na de dienst tegen mij werd gezegd: ‘niemand anders had het zo kunnen doen’.

Ik blijf je dankbaar.

Annegien heeft ons in de, emotionele, eerste dagen na het overlijden van onze vader geholpen structuur te geven aan de afscheidsceremonie. Zij hielp ons om onze gedachten te structureren, soms anders naar onszelf te kijken en hielp mij over de drempel om zelf te spreken tijdens de ceremonie. Annegien gaf ons ruimte om onszelf te zijn, de geruststelling dat het een mooi afscheid zou worden en zelfvertrouwen dat wij het ‘goed’ deden. Door haar rust, haar professionele maar ook persoonlijke aanpak kijken wij met veel voldoening en ook trots terug op het afscheid. Annegien heeft gezorgd voor diepgang, verbinding en mooie rituelen. Veel dank Annegien!

Beste Annegien, vandaag was ik aanwezig bij de afscheidsdienst die jij leidde. Wat heb jij dat fantastisch gedaan.
In alle rust, no-nonsense, een liefdevol duwtje richting de microfoon gevend en koers houdend en gevend.
Maar bovenal de in grote getale aanwezigen met vaak ook een katholieke achtergrond universeel bedienend.
Zo knap hoe je dicht bij de hoofdpersoon bleef, maar ook het geloof een vanzelfsprekende plek gaf, waarbij ook het geven van het askruisje meegenomen werd. Een afscheid dat ook geen afscheid is door de prachtige troostende en opbeurende woorden die je gebruikte.
De grondige en deskundige voorbereiding die je met dit bijzondere gezin hebt gehad.
Grote klasse dus en ik denk dat ik je nu vast boek voor de gelegenheden die mij nog te wachten staan😉.

Na het overlijden van onze vader Willem (93), zochten wij contact met Annegien. Op een zeer prettige warme & liefdevolle wijze heeft ze ons geholpen om vorm te geven aan een prachtig afscheid voor Willem. Tijdens de afscheidsceremonie hebben we Willem symbolisch in het licht gezet door kaarsen voor hem aan te steken, hem liefdevol te omringen en iedereen een witte roos, als symbool van respect en herinneringen, op zijn kist te laten leggen. De liefdevolle troostende woorden van Annegien voelden als een warme deken. En de ruimte voelde sereen en vredig. Het was speciaal en dierbaar om op deze wijze afscheid te hebben kunnen nemen van onze vader en echtgenoot van onze ook zeer oude (90) moeder.

Wij raden Annegien zeker aan, warm, betrokken en professioneel!
Dankbaarheid blijft overheersen en liefde is eeuwig en blijft verbinden.

Wat aardig en attent dat je een jaar na het overlijden van W. weer aan ons denkt! Jouw inbreng destijds kan niet genoeg op waarde geschat worden. Die heeft ons geholpen om gezamenlijk – in liefde, harmonie en wijsheid – afscheid van haar te nemen en de moed te vatten om het leven verder te leven, met alle verdriet en ook met alle mooie herinneringen. Het blijft voor mij bijzonder dat er mensen zijn zoals jij die medemensen zo kunnen ondersteunen en begeleiden bij al hun verdriet en het afscheid nemen van een dierbare.

Heel veel dank nogmaals.

Lieve Annegien, heel erg bedankt voor je liefdevolle en inspirerende begeleiding van de afgelopen week. We hebben er met elkaar voor kunnen zorgen dat Maatje een plechtigheid kreeg zoals zij hem gewenst had.

Mijn zussen en ik waren onverdeeld enthousiast over Annegiens begeleiding. Zij is er zo goed in geslaagd om de uitvaart diepgang en betekenis te geven, maar ook persoonlijk te maken! Het is moeilijk het gebied te omschrijven voor onze moeder, die vroeger katholiek was maar al heel lang meer de spirituele lijn volgde, zonder kerkelijk geloof. Hoe vertaal je dat? Nou, daar is Annegien heel goed in.

Ze heeft prachtige teksten geselecteerd die hierover gaan. Wij kozen een tekst van Hans Stolp die precies uitdrukt waar wij naar zochten. Ook heeft Annegien in haar omschrijving van onze moeder – maar ook in haar afsluitende ‘woorden van hoop’ – de verbinding gelegd tussen stukjes tekst die door mijn zussen en de man van onze moeder waren voorgedragen, haar eigen tekst en meer… meer staat hier voor het feit dat Annegien kan luisteren tussen de regels door.

In het voorbereidende gesprek heeft zij ons veel gevraagd en is het haar gelukt de essentie van onze moeder in de juiste woorden, maar ook in de juiste sfeer en op de juiste toon, te vertalen. En dat is zo prachtig, treffend en hartverwarmend.

De samenwerking met Annegien was heel prettig. Ze geeft kaders en houvast. Zij weet vanuit haar ruime ervaring te inspireren om de uitvaart zo passend mogelijk te maken. Haar ideeën voor livemuziek (en de contacten met een fantastische harpiste!) waren goud waard en hebben de uitvaart naar een hoger plan gebracht.

Tot slot is Annegien een warme persoon die de leiding pakt waar nodig. Precies wat je nodig hebt als je midden in het verdriet zit.

Annegien, jouw woorden zijn gewéldig.

Ze raken maar zijn totaal niet zweverig of pretentieus.

Annegien, we zijn je veel dank verschuldigd. Al in het eerste gesprek dat jij had met Y (een oudere weduwe zonder kinderen, verslechterende gezondheid en een verlangen naar de dood), wist je haar vertrouwen te winnen. Zij kon aan jou haar verhaal kwijt. Jij gaf haar de zekerheid dat zij een waardige begrafenis zou krijgen. Na haar overlijden heb jij, in overleg met de familie, de orde van dienst van de begrafenis en de ter aardebestelling vorm gegeven, daarbij rekening houdend met al haar wensen.  Het resultaat was een mooie dienst, met toepasselijke teksten en een zeer persoonlijke preek. Wij kijken erop terug met een goed gevoel. Met jou hebben wij haar mooie en soms bewogen leven afgesloten op een manier zoals zij dat wilde en die bij haar paste.

Dank je wel voor je hulp, je steun, je mooie bijdragen, de manier waarop je te werk ging bij het afscheid van onze moeder. Ik heb het als heel prettig ervaren. In de voorbereiding gaf je ons op een fijne manier structuur en richting. En in de uitvoering bracht je steeds weer verbinding tussen mijn moeder en ons. Tussen wat wij hadden verteld en het moment daar, van het afscheid. Al met al ben ik zo blij dat we je hulp hebben ‘ingeroepen’!

Nogmaals veel dank voor je begeleiding van en woorden bij de begrafenis van mijn oom. Ook dank voor het toezenden van je tekst aan mijn tante. Ik ben er van overtuigd dat deze ceremonie zeker helpt bij het verwerken van het verdriet om het gemis en wil je daar zeer voor danken. Mooi om te ervaren dat er nu een waardig alternatief is voor kerkelijke uitvaarten, zelfs ook als de betrokken familie maar heel beperkt in omvang is. Heel fijn dat jij, onafhankelijk van veel of weinig input, voor een waardige ceremonie kunt zorgen.

Annegien heeft ons tijdens het traject rondom het overlijden van mijn moeder begeleid met prachtige teksten, rituelen en gedichtjes. Voor de kinderen passend bij de leeftijd en daarnaast ook zo betekenisvol voor de volwassenen. Voor mijn gevoel nam zij een stuk zorg en organisatie uit onze handen. Wat zeg of doe je als je de mand dichtdoet of als je je moeder naar de ovenruimte van het crematorium brengt? Annegien heeft alles begeleid, van begin tot eind. Wij konden haar het vertrouwen geven er iets moois van te maken en dat heeft ze gedaan! Een mooi afscheid is zoveel waard en zorgt ervoor dat de pijn beter te verdragen is. Annegiens aanwezigheid heeft voor verdieping gezorgd. Zo’n verdrietige tijd is daarmee óók extra bijzonder geworden. Ik zou het liefst bij ieder afscheid Annegien erbij hebben, een warme, liefdevolle vrouw, die ook weet wat wel handig is en wat niet. Bij haar is alles bespreekbaar.

Ik heb Annegien inmiddels drie keer meegemaakt tijdens een uitvaart, de laatste keer bij mijn eigen moeder. Ik kan haar iedereen aanraden! Annegien heeft het vermogen om op een zeer liefdevolle wijze doortastend te zijn. Het is duidelijk dat zij de leiding heeft en ze is enorm ondersteunend aanwezig voor alle betrokkenen. Daarnaast vind ik het knap hoe Annegien een prettige diepgang weet te creëren die past bij degene die overleden is. Ten slotte beschikt ze ook over een grote dosis kennis en ervaring rondom sterven en afscheid nemen. Dat is merkbaar tijdens een ceremonie en geeft de zekerheid en rust die je als nabestaande op zo’n moment zo nodig hebt.

We hebben allemaal een heel goed gevoel over hoe een en ander verlopen is, meteen na het overlijden van mijn vader. En daar heb jij enorm bij geholpen. Ik ben blij dat je dat stuk met ons mee hebt gelopen. Een dikke pluim voor jouw expertise, medemenselijkheid en flexibiliteit.

Annegien is een wijze vrouw. De wijsheid die zij zich in haar leven heeft verworven zet zij op een heel bijzondere manier in bij het uitoefenen van haar professie. Ik heb dat mogen ervaren tijdens de laatste levensfase en het afscheid van een goede vriend. Ondanks, of misschien wel dankzij, het feit dat hij totaal niet religieus was konden zij samen boeiende filosofische gesprekken hebben over zingeving, leven en dood. Voor zijn echtgenote en kinderen was zij in die periode, en later bij de organisatie van het afscheid, een baken van rust en vertrouwen. Haar ervaring en inzichten, maar vooral ook haar mensenkennis en haar vermogen om bij emotionele beslissingen zoveel mogelijk recht te doen aan ieders wensen en ideeën, waren van onschatbare waarde. Een paar steekwoorden: liefdevol, empathisch, oprecht belangstellend, maar tegelijk ook vanuit haar grote ervaring praktisch, proactief en met zachte hand daadkrachtig bijsturend. Wij allen hopen haar in de toekomst, maar dan met een vreugdevoller aanleiding, nog eens te mogen meemaken en ontmoeten.

Bij het afscheid van mijn vrouw, onze moeder en oma van wie wij zoveel hielden, was Annegien een baken van rust, warmte en steun in een veelbewogen tijd. Ze hielp ons op weg met een gesprek over de vele warme, liefdevolle en bijzondere herinneringen, niet alleen van de laatste jaren maar van alle decennia. Het afscheid leidde Annegien op een warme en duidelijke wijze, met oog en oor voor iedereen. De woorden die zij toen sprak waren prachtig. We hebben, mede dankzij Annegien, een goede en dierbare herinnering aan een verdrietig, ontroerend en mooi afscheid.

Ik wil je uit de grond van mijn hart nogmaals bedanken voor jouw ontzettend fijne manier van vormgeven van het afscheid van mijn moeder. Je was oprecht, warm en betrokken bij ons en hebt tegelijkertijd door jouw er zijn, denk ik althans, rimpelingen kunnen voorkomen.

Ik wil nogmaals mijn dank uitspreken voor de begeleiding en voordrachten bij het afscheid van mijn lieve vader. Het was zo liefdevol en warm, van het begin tot het eind. Ik ben heel dankbaar dat je dit voor ons hebt kunnen doen, want hierdoor heeft mijn vader een mooi en waardig afscheid gekregen dat bij hem past. Ik voel mij nu rustig vanbinnen en daar ben ik blij om.

Het was een sereen, eenvoudig en inspirerend afscheid van moeder, afgelopen maandag. Misschien een beetje vreemd om voor een uitvaart het woord ‘inspirerend’ te gebruiken, maar zo hebben wij het ervaren dankzij jouw begeleiding en met name op basis van jouw overweging die het ‘vertrek naar de andere kant’ alsook de flinterdunne draad tussen leven en dood onderstreepte. Wij bewaren ook goede en dierbare herinneringen aan het uitgebreide voorgesprek dat wij  bij ons thuis met je hebben gehad. Dat gaf al kracht om het grote verlies te dragen. Moeder bereikte een wat we noemen ‘gezegende’ leeftijd,  maar het is en blijft je moeder. Aan jou past een groot woord van dank voor je begeleiding!

Annegien, ik wil je nogmaals heel hartelijk danken voor jouw zéér waardevolle bijdrage aan de prachtige viering van het leven van mijn vrouw. Jij was precies wat ik nodig had in deze heel kwetsbare week. In alle opzichten: jouw mentale support, verbeterideeën, tekstredactie, nuchterheid, oog voor alle details, en de regie van de uitvoering met jouw mooie teksten. We kijken als familie en vrienden terug op een mooie, gedenkwaardige viering. Dat doet goed. Ik heb ook heel veel positieve reacties geregen, ook op de elementen die net even afweken van de geijkte paden.

Nogmaals veel dank!

Heel veel dank voor de mooie manier waarop je ons hebt begeleid en hoe je vorm hebt gegeven aan het afscheid van onze lieve vader en opa. Het was een troostrijk afscheid, dankzij jouw fijnzinnigheid en rust, inzicht en overzicht. We kunnen en gaan met elkaar verder – many thanks en liefs van ons.

Op 25 november 2018 vond de uitvaart van onze 94-jarige tante plaats. Zij had aangegeven dat haar afscheid geleid moest worden door een remonstrantse dominee – zo zijn we bij Annegien terecht gekomen. De kennismaking met haar was uiterst plezierig en de voorbereiding voor de uitvaart verliep dan ook in een zeer prettige sfeer.

Mijn zus en ik hebben de uitvaart dankzij alle inbreng van Annegien als zeer waardevol ervaren; vanwege haar inlevingsvermogen en professionaliteit heeft het afscheid van onze tante een waardig verloop gehad. In onze beleving heeft Annegien écht het verschil gemaakt en zijn wij er erg gelukkig mee dat onze tante er voor gekozen heeft haar uitvaart in remonstrantse stijl te laten plaatsvinden. Het was in alle opzichten een heel passend afscheid, waarvoor onze oprechte dank.

Dank voor jouw attente berichtje op Moeders sterfdag. Vandaag is het precies een jaar geleden dat wij bij jou waren om de afscheidsbijeenkomst voor te bespreken. Met veel warmte denk ik terug aan jouw betrokkenheid, zorgvuldigheid en vakkundigheid. Jouw betrokkenheid bij onze familiegeschiedenis, de zorgvuldige manier waarop je dat vervolgens hebt verwoord tijdens de dienst en jouw vakkundigheid die ervoor heeft gezorgd dat wij tot in de kleinste details waren voorbereid. Nogmaals heel veel dank daarvoor. Ik gun veel meer mensen om jouw manier van werken te mogen ervaren. De laatste jaren van het leven van Moeder waren eigenlijk één groot afscheid. Ik heb die periode als heel bijzonder ervaren. Het gevolg is geweest dat ik haar het afgelopen jaar helemaal niet heb gemist; het is goed zo als het is gegaan. En de (ingewikkelde) familiegeschiedenis kan ik steeds beter integreren in mijn leven, mede doordat ik het afscheid zo bewust kon beleven. Soms doet het pijn; soms word ik er gelukkig van.

Lieve Annegien,

Ik heb je op een heel bijzondere wijze leren kennen toen jij in Frankrijk op vakantie was en ik in Nederland de telefoon pakte. Het klikte meteen en ik heb toen een heel fijn gesprek met je gehad.

Ik vertelde je dat mijn lieve echtgenoot Wim waarschijnlijk binnenkort zou sterven en dat hij graag voor zijn afscheid met iemand wilde spreken die hem en mij steun zou geven voor en na zijn dood.

Je hoopte op tijd terug te zijn, zodat je Wim nog kon leren kennen, maar het mocht helaas niet zo zijn. Hij is een dag na jouw thuiskomst van vakantie toch nog plotseling overleden.

Ook ik had je nog niet persoonlijk ontmoet, maar je was er wel een dag later in het rouwcentrum en bij mij thuis. Toen ik jou zag en sprak wist ik dat alles goed zou komen. De manier waarop jij mij hielp het afscheid voor te bereiden heeft grote indruk op mij gemaakt.

Ondanks dat je Wim niet persoonlijk ontmoet hebt, heb je ervoor gezorgd dat het woord dat jij richtte tot mij en tot de aanwezigen bij de afscheidsdienst een heel persoonlijk karakter had. Het was alsof je Wim en mij al veel langer kende.

Van veel van de gasten die aanwezig waren en ook van het personeel van het rouwcentrum heb ik complimenten gekregen over de  mooie en serene sfeer die er heerste waar het respect en de waardigheid van af droop.

Annegien, ik ben je heel dankbaar voor de fantastische wijze waarop je mij begeleid heb in deze voor mij moeilijke en emotionele week. Jouw woorden om alle mooie herinneringen te koesteren en het verleden met Wim te zien als een blijvende bron van vreugde en van kracht zal ik voor altijd koesteren.

Jij hebt het voor mij een stuk gemakkelijker gemaakt om met mijn verdriet om te gaan en om voor altijd afscheid te nemen en mijn lieve Wim los te laten in het licht.

Mijn moeder is na een jarenlange ziekte deze zomer toch plotseling overleden. Kort na haar overlijden hebben we Annegien Ochtman gebeld om te vragen of ze beschikbaar was voor het leiden van de afscheidsceremonie. Wat fijn dat dit het geval bleek te zijn. De ceremonie was mooi en ontroerend. En helemaal in de geest van mijn moeder. Annegien is hierin een grote steun voor ons geweest. In samenspraak met haar hebben we vorm en inhoud gegeven aan de ceremonie. Ze heeft goed geluisterd, maar heeft vanuit haar kennis en ervaring ook op een prettige manier richting gegeven aan de voorbereidingen en de invulling van de ceremonie. Met hulp van haar praktische tips hebben mijn vader, zus en ik alle drie kunnen spreken. Iets wat ik van tevoren niet had gedacht. Annegien was tijdens de voorbereiding laagdrempelig bereikbaar via app, mail of telefoon, wat heel plezierig was.

We zijn dankbaar voor het mooie en dierbare afscheid van mijn moeder.

Wij hebben Annegien gevraagd om het afscheid van mijn man te begeleiden.
Al na tien minuten in het eerste gesprek zei mijn oudste zoon spontaan: “Wat ben ik blij dat jij er bent”.
Ook zelf ervoer ik haar rust maar ook zachte daadkracht als zeer welkom.
Zij nam ons aan de hand via diverse vragen en speelde daarbij nauw in op onze persoonlijke behoeften. Die wist Annegien heel zuiver boven water te halen. Haar praktische tips bleken ook zeer nuttig.
Zonder Annegien waren we ondergesneeuwd in ons verdriet en was het afscheid niet zo mooi en passend geweest.

Graag willen we je nog eens bedanken voor je goede begeleiding bij de uitvaart van onze tante. Zowel bij het verwerken van haar overlijden als tijdens het spreken bij het afscheid en het maken voor het boekje daarvoor, hebben wij jouw inspirerende hulp gekregen en daarnaast veel zorg. Je hebt goed leiding gegeven aan de bijeenkomst en woorden gesproken die werkelijk van betekenis waren voor menigeen die er bij was, zeker voor ons. We denken dat het werk dat je doet voor huwelijken, begrafenissen en crematies heel gelukkig is. Overigens ben ik blij met je boek Nieuwe rituelen.

Met veel genoegen en warmte kijken we terug op de mooie plechtigheid. Alles klopte, de plek, het weer, de toespraken, de muziek en al de aanwezigen. Annegien, heel veel dank voor alles wat je voor ons betekend hebt, zowel bij het afscheid van papa als nu van mama.

Lieve Annegien, graag wil ik je enorm bedanken voor ALLES. Je bent werkelijk een topmens voor (de invulling van) dit beroep. Dat je tijdens ons nagesprek alle details nog bleek te weten zegt genoeg. Mede dankzij jou is het laatste zijn ‘in’ ons midden van mijn man iets heel bijzonders geworden en absoluut onvergetelijk. Zelfs vandaag zei iemand dat nog weer! De kinderen en ik zijn je ongelooflijk dankbaar voor de voortreffelijke, ‘strenge’, maar vooral ook lieve en warme manier van begeleiden die jou zo uniek maakt. We hebben ons kunnen koesteren en weten dat hij er al die tijd mee heeft ingestemd. DANK!

Totaal onverwacht verloren wij, bij zijn geboorte, onze zoon. De uitvaartbegeleider bracht ons in contact met Annegien, die ons bij de hand nam en stap voor stap leidde naar een prachtige en intense afscheidsceremonie. Stap voor stap, dat was zó belangrijk! Want wat komt er veel op je af als dit je overkomt, zoveel keuzes die je moet maken en dat terwijl de emoties door je lijf en je ziel heen gieren. De dienst en de begrafenis hebben ons enorm geholpen om daarna samen het leven weer op te pakken – als we hier niet zo goed en bewust bij stilgestaan hadden was dat nog veel moeilijker geweest; daar zijn we van overtuigd. We zijn Annegien heel erg dankbaar voor de tijd en energie en met name ook de intensieve begeleiding die zij ons heeft gegeven in deze hele zware en moeilijke tijd. Dat is voor ons heel waardevol gebleken, destijds en tot op de dag van vandaag. Afscheid nemen kun je maar een keer doen en Annegien heeft ons geholpen afscheid te nemen zoals we dat echt wilden. Op een moment dat wij zelf niet wisten waar te beginnen heeft zij ons heel gestructureerd, geduldig en liefdevol geholpen met de organisatie en met het vinden van de rust in onszelf om het aan te kunnen. Dankjewel Annegien, vanuit de grond van onze harten.

Veel dank voor je steun in de laatste dagen dat J. nog bij ons was. Door de gesprekken met jou kon hij met vrede afscheid nemen van het leven. En na zijn overlijden was jij er voor ons en heb jij ons bij de hand genomen en ons stapje voor stapje geholpen om zijn afscheid te verwerken. Ik zal dat altijd met dankbaarheid onthouden.

Beste Annegien,

dank je wel voor je zeer attente en lieve medeleven op de sterfdag van mijn moeder. Vanaf vanochtend brandt bij mij al een kaarsje bij haar portret, naast een bosje verse viooltjes en haar rozenkrans. Dat zijn voor mij dan van die rituelen, die me helpen tijdens zo’n dag als vandaag. Rituelen, jou wel bekend. Ondanks het gemis en verdriet, kijk ik terug op een bijzondere dag en de dagen die daarop volgden, specifiek de begrafenis. Het geheel – van zon, kerk, gebeden, bloemen, muziek, gesprekken, samenzijn en het reflecteren op wat belangrijk is tijdens deze dagen – is een prachtige herinnering. Jij hebt me weer leren kijken naar cq het waarderen van symbolen en rituelen, die mij (en ons) hierin hebben gesterkt.

Nog steeds en wederom dank!

Lieve Annegien

Het is al weer een tijd geleden dat papa is overleden, maar nog steeds als ik terugdenk aan de wijze waarop wij ‘afscheid’ van hem hebben kunnen nemen, ben ik je zeer dankbaar. Laatst zag ik je fietsen (van een afstand, anders had ik zeker even een gil gegeven) en het eerste wat door mij heenging was een warm, krachtig en blij gevoel. Dat vind ik nog steeds zo knap, dat je dat aan ieder van ons kon overbrengen in zo’n moeilijke periode. We stonden er niet open voor door het verdriet dat we hadden, maar jij kwam er doorheen. Je kon de situatie snel aanvoelen en analyseren. Je gaf ons de ruimte, waar je heel subtiel de nadruk legde op een bepaalde manier van denken of doen om het beste eruit te halen. En wat ik al eerder zei: ‘alsof je papa, net als wij, goed kende.’ Dat was heel bijzonder. Voor mij een kroon op zijn leven. Dat kan ook nooit iemand ooit meer wegnemen. In ons gezin en met de familie hebben we het daar nog steeds over. Doordat we vertrouwen hadden in jouw luisterend oor, jouw geduld en jouw kijk konden we elkaar ook beter vinden.
Kortom: je hebt mij iets heel speciaals gebracht, dat ik niet zal vergeten! En ik hoop dat je dat ook steeds weer meer dan terugkrijgt, in jouw leven, met alle mensen om je heen.

Wij kijken allemaal met een heel goed gevoel terug op het afscheid afgelopen donderdag. Ik denk dat we een heel mooi en goed beeld hebben kunnen schetsen van wie vader is en was en hoeveel hij voor ons allemaal betekent. Heel, heel veel dank voor jouw ondersteuning daarbij en jouw mooie en troostende woorden in de kerk en op de begraafplaats (en ook bij het verlaten van de het huis en de avond daarvoor bij het sluiten van de kist). We zijn ontzettend blij dat we jou hebben gevraagd. Iemand die erbij was gaf een mooi compliment, eigenlijk aan jou gericht. Ze zei: “meestal hou ik niet zo van dat kerkelijke maar nu liep ik “getroost” de kerk uit’. Daar sluiten wij ons graag bij aan.

Dankjewel, Annegien, voor al je geduld, luisterend oor, liefdevolle aandacht, je voortreffelijke boodschappen thuis, in de kerk en bij het graf. Het was heerlijk om zo tegen je aan te mogen leunen. Ik denk dat Moeder HEEL HEEL erg blij met je was en is, meekijkend vanuit de hemel. Op het goede moment heb je haar pad gekruist. En van die ontmoeting heeft menigeen zaterdag de vruchten mogen plukken. En ik zakken vol!!!

After Mum passed away and had asked for a funeral for immediate family and a few guests I was surprised that our brother had asked the help of someone outside the family to assist with the arrangements. The family could surely handle this themselves. During our first meeting with Annegien I knew that my reservations were totally unfounded. Annegien’s professional input, caring, help and personal touch allowed the family to focus on Mum and not the details of the event. The experience of Mum’s funeral were very spiritual and I will cherish that for the rest of my days.

When it came to organizing the spreading of Mum and Dad’s ashes I was the first to agree and again ask for Annegien’s help organizing the event. Again Annegien was able to think of all the things that get overlooked by our grieve and emotions. Our family had an experience that we will remember forever thanks in large part to Annegien.

We would absolutely recommend Annegiens’s services to any family at a time of loss, grieve and difficult time.

Thank you very much Annegien.

Annegien heeft mijn moeder een stukje rust en houvast kunnen geven tijdens haar ongelijke strijd en in de laatste dagen van haar leven. Annegien heeft mijn vader, mijn broer en mij rust en steun gegeven vanaf het eerste moment van ons verlies tot aan de periode daarna. Ze heeft mijn jongens en hun neefjes en nichtje een speelse manier geboden om zowel het verlies als het voortbestaan van hun oma een plekje te geven. En tijdens de crematie heeft ze de aanwezigen in het hart weten te raken met de realistische manier waarop ze mijn lieve moeder heeft neergezet en met de persoonlijke boodschap van zingeving die ze daaraan heeft toegevoegd. Door haar enorme betrokkenheid, warmte, rust, inlevingsvermogen, kennis van zaken, praktische tips, ervaring en haar visie op het leven en de dood. Door er te zijn, zonder te aanwezig te zijn, heeft zij een onbeschrijfelijke toegevoegde waarde gehad gedurende het hele proces van afscheid nemen, overlijden, cremeren en beginnen met verwerken. Een onschatbare waarde die nog lang resoneert en ons enorm heeft geholpen en zal helpen een vorm van vrede en acceptatie te vinden. Wij zijn dankbaar dat mijn moeder Annegien op ons ons pad heeft gebracht.

Lieve Annegien, je bent in mijn ogen een bijzonder mens. Over tomeloos gesproken, al is het je werk……dank je wel vanuit mijn hart! En weet je wat ik heel bijzonder vond, toen jij begon met spreken bij P’s herdenking, werd ik direct heel rustig en kon ik zijn waar ik was, daar. En al het andere loslaten.

Een heel groot intens verdrietig gat, waar te beginnen, en hoe? Er moet zoveel geregeld worden en voor de liefste moeder wil je bovenal het allermooiste afscheid… Mama had zo weinig gezegd over hoe ze het wilde maar met Annegien had ze wel summier een aantal dingen besproken.
Annegien heeft ons in deze donkerste dagen waarin de grond onder onze voeten er even niet leek te zijn zo fijn bij de hand genomen en in alle rust met ons de afscheidsdienst voorbereid. De weg naar de dienst toe, in de tussenliggende week, was een week van samen heel bewust afscheid nemen. Met onder andere Annegiens kleine handreikingen hebben we ‘het verdriet in stukjes geknipt’ zoals zij dat zo mooi verwoordt.
‘Zelf iets zeggen tijdens de dienst; ik zou het heel graag willen maar dat kan ik niet…’ ‘natuurlijk kun je dat wel, gaan we samen voor zorgen…’ en met Annegien haar tips lukte het dan ook en dat was heel waardevol!
De dienst was echt zo ontzettend mooi, persoonlijk en dierbaar. Onze lieve moeder had geen waardiger afscheid kunnen hebben, het voelt ergens vreemd om te zeggen over een begrafenis maar we kijken er echt met een trots en goed gevoel op terug.
Lieve Annegien, we zijn je zo onbeschrijflijk dankbaar voor de fantastische manier waarop je dit gedaan hebt!

Totaal overvallen waren wij door de plotselinge dood van mijn man en onze vader. Binnen een uur was Annegien bij ons. Zij nam ons bij de hand in het woud van beslissingen die genomen moesten worden. Ze luisterde, handelde, wachtte af, adviseerde. Daardoor konden we snel de juiste keuzes maken. De hele week was zij aanspreekpunt, vraagbaak en steun en toeverlaat tegelijk, en dat gaf veel rust. Op de dag van de begrafenis leidde zij op warme en betrokken wijze de indrukwekkende ceremonie die we met elkaar hadden samengesteld. Mooier kon het afscheid niet zijn…
Wij waren erg blij met de hulp van Annegien.

Ik denk vaak terug aan de rol die jij zo voortreffelijk hebt vervuld in de hectiek na het zo plotselinge overlijden van mijn man.

Hartelijk dank voor de zorgzame en liefdevolle begeleiding van het afscheid van onze moeder. We hebben bewondering voor jouw bescheiden, maar zeer betrokken inbreng.

Ik wil je nogmaals, ook namens de familie, bedanken voor je prachtige woorden. Dankzij jouw inleving in hoe mijn moeder leefde was het of je haar al jaren kende.
Ook vriendinnen van mij zonder christelijke achtergrond begrepen waar het om ging. Voor ons een onvergetelijke, mooie en verdrietige week met een fijne afsluiting.

Het onzekere contract dat we met jou aangingen, we kenden elkaar immers niet, pakte enorm goed uit. Je hebt heel goed leiding gegeven aan de herdenkingsplechtigheid, waardoor wij in de gelegenheid waren ons te concentreren op elkaar en op onszelf. Het lange gesprek, twee dagen eerder, dat jou duidelijk moest maken wie onze moeder was heeft ons ook wat opgeleverd. Het gaf ons ontspanning en eensgezindheid. De ceremonie was mooi omdat alles meezat. Een leuk kerkje, mooie betrokkenheid bij alle sprekers, een prachtig koor met organist en belangstellende familie en vrienden en andere bekenden. Ook de kindertjes gedroegen zich voorbeeldig. Jij zorgde voor de rust en goed gedoseerde woorden, ook op de begraafplaats. Mooi vond ik dat het tafereel met het Lieveheersbeestje je niet ontging, dat je het meenam in je woorden.
Klasse Annegien, bedankt namens iedereen!

Ik was onder de indruk van de manier waarop je de herdenkingsceremonie vandaag leidde: rustig, gevoelvol, troostend, in eenvoudige, heldere mensentaal, zonder de tenenkrommende valse emoties waar mensen zich in dit soort situaties soms toe laten verleiden.

Je begeleiding in het hele zo onverwachte en ongewenste proces na het overlijden van Koos – nog maar drie jaar nadat je ons huwelijk inzegende – heb ik buitengewoon op prijs gesteld. Het bleef rustig en intiem en toch konden zaken te berde worden gebracht en aangeraakt worden die dat nodig hadden, zeker ook in relatie tot zijn kinderen. Je woorden, je attitude en je zorgzame aandacht hebben veel rust gebracht. De wonden moeten helen en het gemis moet wennen. Ik dank je voor je weergaloze begeleiding in Koos en mijn veel te korte, intense en gezamenlijke leven.

Toen mijn man te horen kreeg dat hij ongeneeslijk ziek was, was dat voor hem, onze dochter en mij een enorme klap. Met z’n drieën probeerden wij de laatste maanden zo mooi en waardevol mogelijk te maken, maar naast verdriet kwamen er tegelijkertijd ook veel vragen en zorgen boven. Toen las ik een artikel over jou in de NRC. Er stond boven: “Verdriet moet je in stukjes knippen”. Dat sprak ons aan en we maakten een afspraak.

Jij hebt ons vanaf het begin geholpen door de juiste vragen te stellen en zo het afscheid voor ons meer bespreekbaar te maken. Dat heeft ons rust gegeven. Fijne gesprekken hebben we beiden met je gevoerd en deze waren weer de lont tot vele gesprekken met z’n drieën. Zodoende waren we ook in staat om met jou vele dingen voor te bereiden en alles precies te doen zoals mijn man het had gewild.

Toen hij overleed, was je met vakantie waardoor je helaas niet aanwezig kon zijn bij de afscheidsbijeenkomst. Maar…. vanuit je vakantieadres heb je je intensief met onze dochter en mij bemoeid en hebben we gezamenlijk inhoudelijk de laatste hand gelegd aan de uitvaart. Hoe hectisch en doodvermoeiend die dagen ook waren, wij hebben er dankzij jou altijd vertrouwen in gehad dat alles goed zou gaan.  Ook al was je op de dag zelf fysiek niet aanwezig, je was er toch weer wel, met je steun op de achtergrond en je mooie woorden in de kerk. Wij kunnen je uit de grond van ons hart zeggen dat het een prachtige én dierbare dag was. En niet alleen wij vonden dat; we kregen dat van alle kanten te horen. Dat nemen we met ons mee.

Wij (en we weten ook mijn man) zijn heel dankbaar dat we jou op dit droeve pad zijn tegengekomen.

Afscheid nemen van je allergrootste LIEF gaat niet zomaar…zeker als het zo onverwacht op je pad komt…. Mijn man, onze vader en opa overleed plotseling na een ingrijpende hartoperatie. Verdoofd en vol verdriet moet je al meteen het traject van de afscheidsviering in. Het lijkt of je totaal niet mag en kan voelen, want alles moet in ’no-time’ geregeld worden. Via een dierbare vriendin kwam ik in aanraking met Annegien. Vanaf het moment dat zij bij ons thuis kwam voelde het als een ’warme deken’. Haar invoelen, begrip, liefde, warmte en aanreikingen deed ons ’staan’ in alle verdriet. Wij wilden Edward, die altijd ’dansend’ door het leven ging een waardig, liefdevol en ’zonnig’ afscheid geven. Onze katholieke achtergrond mocht een kleine rol spelen, maar niet te dominant aanwezig zijn. Na het eerste gesprek met Annegien begon alles bij ons te ’stromen’ en al gauw begon de afscheidsviering vorm te krijgen. De ‘Stille Kracht’ van Annegien was overal voelbaar en wat kan Annegien mooi ’verbinden’. De Kerk was een en al LICHT en LIEFDE. De waardevolle speeches en de invoelende woorden van Annegien maakten, samen met prachtige livemuziek, het afscheid van Edward tot een onvergetelijke dag. Hij zou vast ’stilletjes’ vanuit de Hemel genoten hebben van zo’n liefdevol afscheid.
Annegien, DANK voor jouw enorme steun en liefde, want ook voor mij en de kinderen was het een waardevolle dag, waar we ondanks alle verdriet met een ’glimlach’ op terug zien.

Dank voor de grote inbreng die je gehad hebt bij het voor ons zo prettig mogelijk maken om afscheid te nemen van mijn dierbare man. Je lieve woorden, die hem zo goed typeerden en je kalme vriendelijkheid die ons in hoge mate troostten hebben het geheel een diepgang en omlijsting gegeven die erg troostend is. Je bent een grote steun geweest!

Ik wil je graag bedanken voor jouw ondersteuning, aanwezigheid en woorden bij het overlijden van moeder. Zonder een ‘neutraliserende’ factor die recht deed aan Vader en Moeder was het afscheid nooit zo geworden zoals we het nu hebben mogen vieren. Je gaf rust en vertrouwen dat het goed zou gaan. Het binnendragen van de kist staat op mijn netvlies, wat een schoonheid kan je uit zo’n moment halen, het was alsof Moeder de hemel werd binnengedragen. De goede herinnering aan zo’n warm afscheid is een blijvende troost voor het verdriet dat er nu pas écht is. Veel dank voor al je warmte.

Dood is dood zei onze ernstig gehandicapte, spierzieke zoon Sander altijd als wij met hem over zijn onvermijdelijke einde op jonge leeftijd spraken. En aan de andere kant de wetenschap dat het leven in onbalans is als een jong iemand sterft; onbalans omdat het verdriet wat je dan hebt vele malen groter is dan de vreugde die je had toen hij geboren werd. Zaken waar wij als ouders jarenlang over hebben kunnen nadenken, maar toen het moment daar was sprakeloos waren en als aan de grond genageld. Ondanks deze ‘voorkennis’ en zelfs het feit dat wij zo af en toe pogingen deden om alvast een ‘uitvaart draaiboek’ te maken was het ‘in het echt’ zo totaal anders dan wij gedacht hadden. Maar toen was daar Annegien, die ons op bijzondere wijze, deskundig en warm begeleid heeft naar de dag van de begrafenis. De Grote Kerk in Naarden volgepakt met vrienden en bekenden, een zijbeuk vol met rolstoelers al of niet aan de beademing, de zee aan zonnebloemen, het dragen van de kist, de ceremonie op de begraafplaats. Het heeft op velen een onuitwisbare indruk achter gelaten.

Met grote dank aan Annegien die perfect aanvoelt hoe zaken geregeld moeten worden, en een onmisbare steun bleek in de “onder-handelingen” met de begrafenisondernemer.

Persoonlijk, toegewijd, met liefde en zorg. Ondanks alles was het een geweldige dag, waar wij met veel goede herinneringen aan terug denken.

Vol van verdriet namen we op een zonnige zomerdag afscheid van Eijse Willem Hein Wolff.

Wij kijken terug op een mooi afscheid en zijn heel erg blij dat jij naast ons hebt gestaan. De regie maar ook jouw woorden waarin wij mijn schoonmoeder heel erg herkenden. Je hebt goed geluisterd! Ik hoop dat we nog eens samen met jou een gebeurtenis mogen vorm geven maar dan nu maar eens een vrolijke!

Jouw bijdrage aan de plechtigheid bij het afscheid van mijn vader was onmisbaar. Het heeft mij veel steun gegeven iemand naast ons te hebben staan die niet alleen net dàt deed wat we zelf niet konden, maar die ook in ‘onze sfeer’ kon opereren. Dat was van onschatbare waarde. Het zijn dagen met een zeer bijzondere intensiteit geweest.
Dank voor je goede zorgen, je woorden en je aanwezigheid in ons gezin.

Ik heb heel goede herinneringen overgehouden aan het kleine jaar dat Theo ziek is geweest voor hij kwam te overlijden. Annegien was voor ons onmisbaar met haar luisterend oor, ideeën en adviezen en haar grote warme hart. Om nooit te vergeten.

Annegien’s aandacht voor ons allemaal, de regie, maar ook precies de goede woorden, de oude vertrouwde zegen,dat alles heeft bijgedragen aan een waardevol afscheid van mijn moeder. De rust die Annegien uitstraalde gaf ons allemaal dat zetje waardoor iedereen het tot zo’n mooie, volle dag kon maken, waar we allemaal trots op kunnen zijn.

Annegien heeft de afscheidsbijeenkomst van mijn vrouw, de moeder van onze kinderen van drie, zes en acht jaar, op heel bijzondere manier geleid. Via via kwamen we een paar maanden voor het overlijden van mijn vrouw met haar in contact. Toen kwam een en ander steeds dichterbij en wilden we de begrafenis gaan plannen. Je treedt dan echter binnen in een wereld die je niet kent; je moet dingen doen die onontkoombaar zijn maar erg gevoelig liggen. Annegien heeft ons sinds die tijd erg goed begeleid, en ons helpen laveren door het woud van emoties, maar ook in praktische zaken. Zij heeft veel goede tips gegeven voor het hele traject van afscheid nemen. Haar bijdrage daarin was heel waardevol.

Annegien heeft ons begeleid bij het plotselinge afscheid van mijn partner en de vader van onze drie zonen, Rolph Pagano. In een hectische periode waarin onverwacht veel geregeld moest worden, terwijl de emoties hoog opliepen, zorgde zij ervoor dat we goed stil stonden bij zijn dood, maar ook bij zijn leven. Met haar samen bedachten we een passend afscheid. Annegien is een prettige gesprekspartner en uitstekende ceremoniemeester. Ze heeft in deze droevige tijd echt een verschil gemaakt en mede door haar hebben we waardig afscheid genomen van Rolph.

Anne overleed in een verkeersongeluk. Totaal onverwacht werden we met haar veel te vroege dood en verlies geconfronteerd. Al een paar uur na het vreselijke en nog onvoorstelbare nieuws zat Annegien bij ons aan tafel. Aan haar konden we onze eerste verhalen en emoties kwijt. In de dagen die volgden, was zij iedere dag bij ons om ons te helpen met de vele activiteiten die we ineens moesten organiseren. Zij liet ons stilstaan bij Anne en bracht perspectief en rust in alles wat er op ons afkwam. Mede dankzij haar aanpak, haar luistervaardigheden en het vertrouwen dat zij uitstraalt, konden wij helemaal op onze eigen manier de uiteindelijke begrafenis vormgeven en afscheid nemen van Anne. Zij stond letterlijk en figuurlijk tussen ons en de begrafenisondernemer in: een verademing. Tijdens de afscheidsdienst bleek hoezeer zij onderdeel was geweest van de vijf voorafgaande dagen. Anne kreeg niet alleen een prachtig afscheid vanwege de vele bloemen, de muziek en de mooie omgeving. Echter, juist omdat door Annegien en de dierbaren die spraken, de mens Anne met haar vele verschillende karaktereigenschappen aan bod kwam.

Toen mijn vader kwam te overlijden na enkele moeizame en verwarrende laatste jaren van voortschrijdende dementie was het erg prettig om iemand van buiten de familiekring te kunnen betrekken bij de organisatie en de vormgeving van het afscheid. Mijn moeder en haar vijf volwassen kinderen hadden allemaal hun eigen beleving en verdriet bij dit afscheid. Toch moesten we met zijn allen in korte tijd samen beslissingen nemen over zulke belangrijke dingen als een waardige afscheidsceremonie voor mijn vader. Al snel bleek het geen gemakkelijke opgave om alle verschillende meningen en gedachten op één lijn te krijgen, met respect voor ieders standpunt. Ik heb ervaren dat het buitengewoon prettig is als er een onafhankelijke gespreksleider aanwezig is die oplossingen kan aandragen en verbindingen kan leggen of knopen kan doorhakken als wij er zelf niet uitkwamen. Daardoor was er ruimte voor ieders gevoelens en gevoeligheden die anders tot irritaties hadden geleid.
Hulp bij de organisatie was ook geen overbodige luxe, omdat we eigenlijk geen van allen goed op de hoogte waren van de verschillende mogelijkheden en onmogelijkheden die een begrafenis met betrekking tot eigen invulling biedt. Annegien bracht ons op het idee om de uitgebreide familie van moeder, kinderen en kleinkinderen op verschillende manieren te betrekken in de rituelen die horen bij het afscheid nemen. Zij heeft met haar praktische en inhoudelijke begeleiding rust en structuur weten aan te brengen in een voor ons toch vrij chaotische situatie. Mede daardoor hebben wij een betekenisvolle dag mogen beleven waar wij met veel goede herinneringen op terug mogen kijken.

Annegien is voor mijn vrouw en mij en in een latere fase ook voor onze drie kinderen een wijs rustpunt geweest in de moeilijke periode waarin wij werden geconfronteerd met de ziekte en het overlijden van mijn vrouw die maar 53 jaar werd. Annegien weet op een bijzonder indrukwekkende manier haar ervaring en ideeën dienstbaar te maken aan het proces dat we moesten doormaken om tot goede beslissingen te komen, zowel voor als na het overlijden. Waren die eenmaal genomen dan zorgde zij ervoor dat ze werden uitgewerkt zoals je dat wilde. Ondertussen bouwt ze een relatie op die het haar mogelijk maakt op sterk betrokken en eigen wijze de van haar gewenste bijdrage te leveren aan de begeleiding van ons allemaal, voor en na het overlijden en bij de ceremonie waar de inspanningen (deels) op gericht waren.

Na een jaar was zij er weer bij om tijdens een korte plechtigheid bij het graf nog eens met elkaar stil te staan. Ook dat was weer een belangrijk moment in het proces waar wij doorheen moesten.

Mijn vader overleed geheel onverwacht. Hij wilde gecremeerd worden, met ‘verder zo weinig mogelijk poespas’. De aanwezigheid van een priester was voor hem absoluut niet nodig. Maar mijn moeder (met net als mijn vader een strengkatholieke achtergrond) wilde absoluut dat ‘God’ bij de crematie aanwezig zou zijn. Niemand van de zes kinderen had (nog) contact met een priester. Ik ken Annegien Ochtman vanuit de Remonstrantse Gemeente Naarden-Bussum en wist mijn moeder, en ook sommige van mijn broers, er met moeite van te overtuigen dat zij (hoewel natuurlijk geen katholiek priester!) de meest aangewezen persoon was om mijn vader een waardig, spiritueel afscheid te geven.

Het was heel bijzonder hoe Annegien die ons gezin helemaal niet kende in een gesprek van een paar uur met alle kinderen, hun partners en een aantal kleinkinderen, zich een beeld vormde van de mens die mijn vader was. Tijdens de bijeenkomst in het crematorium zijn haar woorden over hem en over ons gezin een grote troost voor ons allen geweest. Het gezamenlijk bidden van het Onze Vader, waarbij rekening gehouden werd met de katholieke achtergrond van veel aanwezige familieleden, was een passende afsluiting van een lang leven.

Mijn moeder heeft inmiddels de wens uitgesproken dat Annegien Ochtman ook bij haar overlijden voor zo’n bijzonder afscheid zorgt.

Ongemerkt waren mijn man en ik kerkelijk ontheemd geraakt. Toen hij na een ontluisterend Alzheimerproces overleed wist ik niet tot welke predikant ik mij moest wenden om met kinderen, familie en vrienden in zijn stijl afscheid van hem te nemen. Via het Kerstspel waarin mijn kleinzoon meespeelde, leerde ik Annegien kennen en durfde ik haar te vragen een haar vrijwel onbekende man op zijn laatste tocht te begeleiden. Samen met mijn dochters Leontine en Amy hebben wij daags na het overlijden veel met Annegien gepraat. Wij mochten uren vertellen over de man die ons zo lief was en Annegien luisterde, lúisterde. Vooral met haar hart. Dat bleek tijdens de afscheidsdienst waarin zij mijn man zo levensecht portretteerde alsof zij hem jarenlang had gekend.Wij hebben dat als een grote troost ervaren. Annegien is niet alleen een predikante die ruimte creëert, maar is vooral een méns. Een warmvoelend méns, die in verdriet haar arm om je heen slaat en niets zegt, wetend dat op zo’n moment elk woord te veel is. Ik ben dankbaar dat ze heeft beloofd mij, wanneer mijn tijd gekomen is op dezelfde wijze naar de overkant te begeleiden.